Hoa nhãn - Nét đẹp hồn quê phố Hiến
Nhãn lồng Hưng Yên - quả đặc sản nổi tiếng mà bạn bè bốn phương đã dành tặng cho mảnh đất “Nhất Kinh kỳ-Nhì Phố Hiến”. Nhưng ít ai biết rằng, nơi đây còn có một miền ký ức tuổi thơ đã đi vào tiềm thức của bao thế hệ mỗi khi tháng 3, tháng 4 về đó là lúc mùa hoa nhãn nở.
Nhãn là loại cây quen thuộc mà hầu như khắp các tỉnh thành, nơi nào cũng trồng, nơi nào cũng có. Tuy nhiên không nơi nào đặc biệt thơm ngon, có hương vị đặc trưng và được trồng nhiều như ở Hưng Yên. Thương hiệu “ Nhãn lồng Hưng Yên” hay “ Nhãn tiến vua” đã được bảo hộ thương hiệu; Tổ chức kỷ lục Việt Nam công nhận là loại trái cây ngon nhất và được công nhận chỉ dẫn địa lý cũng như là loại quả được xếp hạng 13 trong số 50 trái cây nổi tiếng của Việt Nam.
Vào mỗi dịp tháng 3 dương lịch hàng năm, ta dễ dàng cảm nhận được hương thơm dịu trải dài trên những triền đê, quyện trong không khí từng hơi thở quanh các ngõ xóm, khi mà sắc vàng của hoa nhãn phủ kín cả vùng quê. Một bức tranh quê êm đềm, mộc mạc chứa đầy một miền ký ức đã đi vào tiềm thức tuổi thơ của bao thế hệ, đặc biệt là những người con xa xứ đã rất lâu mới có dịp trở về.
 |
| Vườn hoa nhãn vàng rực trong nắng mai. Ảnh SM |
 |
| Những chùm hoa nhãn li ti tỏa ngát hương nồng. Ảnh SM |
 |
| Hoa nhãn lấp kín lối đi, nhà dân. Ảnh SM |
Dạo quanh các con đường, hàng kênh hay trên những triền đê uốn lượn, nhìn xa xa vào những ngôi nhà đang lấp ló trong khu vườn ngập tràn hoa nhãn như những mâm xôi vàng khổng lồ dễ khiến bạn bị chìm đắm trong mê hoặc.
 |
| Con phố bình yên mùa hoa nhãn nở. Ảnh SM |
Mùa hoa nhãn, nhiều cánh hoa rơi trên cành, trải trên những con phố bình yên, phủ vương trên lá, rụng ngay trên những mái tóc đen rối một thời mà đám trẻ con chúng tôi ngày xưa cứ gom nhặt từng vốc tay rồi tung lên trước gió, tha hồ đùa nghịch. Tất cả đã gợi nhớ về những kỷ niệm của một thời cắp sách đến trường.
Ngày ấy, tôi nhớ cứ mỗi buổi chiều khi đạp xe đi học về trên những con đường ven đê là bao phủ mùi hoa nhãn thơm dịu ngọt với tiếng vo ve của những chú ong về tổ sau một ngày hút mật. Có những ngày trời mát trong xanh, chúng tôi lại dừng xe chạy loanh quanh khắp triền đê nô đùa hay nằm trên bãi cỏ xanh mướt, nhắm mắt tự cảm nhận chút nắng, chút gió, chút hương hoa nhãn và để tâm hồn tự bay bổng. Một cảm giác bình yên, nhẹ nhàng khôn tả như trong những lời ru của mẹ.
 |
| Triền đê uốn lượn bao quanh vườn nhãn, thật nên thơ và bình yên. Ảnh SM |
 |
| Những thùng ong lấy mật xếp kéo dài ven đê. Ảnh SM |
Ngoài ra, mùa hoa nhãn nở quê tôi không chỉ thu hút về cảnh sắc thiên nhiên mà còn thu hút những loài ong bướm góp phần làm nên thương hiệu đã được bảo hộ sở hữu trí tuệ “Mật ong hoa nhãn”. Những “ngôi nhà ong” bằng hộp gỗ kéo dài xếp nối tiếp nhau trong những khu vườn hay triền đê bát ngát. Nơi những chú ong bay lượn phát ra tiếng vo ve từ đôi cánh tạo nên không khí rộn ràng như những bản nhạc du dương.
Hương hoa nhãn không thanh nhẹ như hoa cau, ngạt ngào như hoa bưởi hay nồng nàn như hoa ngâu trước ngõ mà hoa nhãn tỏa hương thơm dịu ngọt hấp dẫn. Phải chăng những giọt mật kết tinh từ đất trời của hoa nhãn đã tạo nên hương vị vô cùng thơm ngon, độc đáo, không thể nào quên.
 |
| Chủ vựa ong đang thăm nom, chăm sóc từng ngôi nhà ong. Ảnh SM |
 |
| Mật ong đầu mùa. ( Ảnh ST) |
Theo kinh nghiệm tôi được biết, mật ong ngon phải là mật đầu mùa mới thu hoạch vì có mùi thơm hơn do hương chưa bị bay đi. Mật đầu mùa được thu hoạch đúng lúc hoa đang nở rộ, con ong hút mật no, hoàn toàn không sợ bị lẫn các tạp chất khác và mật ong đầu mùa thường loãng hơn mùa đông, màu vàng nhạt lóng lánh, nhiều khí ga.
Đặc biệt, nhắc về nhãn không thể nhắc tới cây nhãn tổ có tuổi thọ lên tới 300 tuổi tại chùa Hiến (thuộc phố Hiến, phường Hồng Châu, tỉnh Hưng Yên). Cư dân phố Hiến theo lời kể của các cụ ngày xưa thì năm nào ai cũng hồi hộp chờ cây bói quả để đem lễ Phật, cúng Thành Hoàng Làng và để dâng lên vua. Về sau này, nhân dân các huyện đã xin hạt cây nhãn tổ về reo trồng ở khắp nơi như đem những điều tốt đẹp nhất lan tỏa và bồi đắp thêm hạt giống thiện lành.
 |
| Cây nhãn tổ tọa lạc tại cụm di tích đình - chùa Hiến. Ảnh SM |
Năm nay mùa hoa nhãn nở vào lúc dịch Covid-19 đang dần bị đẩy lùi, đời sống kinh tế của đất nước đang dần được phục hồi và khởi sắc. Hơn thế nữa, nhãn sai hoa như báo hiệu một mùa vụ bội thu, ấm no, đong đầy cho người dân xứ nhãn. Hưng Yên mùa hoa nhãn nở - một nét đẹp của hồn quê Phố Hiến.